ارزیابی اثر کشندگی پرگولاریا تومنتوزا و پریپلوکا آفیلا بر تریکوموناس واژینالیس در شرایط آزمایشگاه

زمینه: تک یاخته تریکوموناس واژینالیس یکی از عوامل واژینیت در انسان است. داروی انتخابی برای درمان مترونیدازول است که علاوه بر افزایش مقاومت دارویی، عوارض جانبی بسیاری نیز دارد. پرگولاریا تومنتوزا یک گیاه بیابانی می‌باشد که دارای اثر ضدپلاسمودیومی و ضد قارچی بوده و اثر ضد درماتوفیتی گیاه پریپلوکا آفیلا حتی از داروهای رایج ضد قارچی مانند گریزوفلویین بیشتر می‌باشد. در این مطالعه امید است با استفاده از گیاهان فوق بتوان ترکیب دارویی گیاهی مؤثری معرفی کرد. مواد و روش‌ها: پرگولاریا تومنتوزا و پریپلوکا آفیلا پس از جمع‌آوری تمیز و خشک گردید و با استفاده از حلال‌های آب، متانول، دی کلرومتان و ان هگزان عصاره‌گیری شد و با حلال‌های ذکر شده، غلظت‌های 50،100،200،400،600،800 میکروگرم/ میلی‌لیتر در سرم فیزیولوژی و گلیسیرین تهیه شد. تعداد 106 تروفوزوئیت تریکوموناس واژینالیس در حجم 100 میکرولیتر ریخته شد، سپس 100 میکرولیتر از عصاره گیاهان پرگولاریا تومنتوزا و پریپلوکا آفیلا اضافه و به مدت 24 ساعت در دمای  37 درجه سانتیگراد انکوبه شد. سنجش میزان مرگ این تک یاخته با استفاده از تست (MTT) انجام شد. تأثیر عصاره‌ها روی سلول‌های vero انجام و ارزیابی فیتوشیمیایی برای تعیین ترکیبات موجود در عصاره‌ها، از تکنیک (HPTLC) استفاده شد. تمامی تست‌ها 3 بار تکرار گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS ویرایش 16 استفاده شد. یافته‌ها: اثر کشندگی تریکومونایی عصاره آبی، متانولی، دی کلرومتانی و ان هگزانی گیاه پرگولاریا تومنتوزا در غلظت 800 میکروگرم/ میلی‌لیتر به ترتیب 64، 4/72، 2/95 و 4/95 درصد بود. اثر ضد تریکومونایی گیاه پریپلوکا آفیلا با غلظت مشابه به ترتیب 8/70، 67، 4/93، 2/93 درصد بود. اثر سایتوتوکسیک عصاره متانولی گیاه پرگولاریا تومنتوزا و پریپلوکا آفیلا در غلظت 800 میکروگرم/ میلی‌لیتر بر ضد سلول‌های (vero) به ترتیب3/50 و 63 درصد بدست آمد. ارزیابی فیتوشیمیایی عصاره‌های هر دو گیاه نشان داد که هر دو دارای ترکیبات آلکالویید، فلاونوئید، ترپنوئید، ساپونین، استرول، فنل، ایریدویید، تانن، فنیل پروپانویید و آنتوسیانین هستند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد عصاره دی کلرومتانی و ان هگزانی هر دو گیاه پرگولاریا تومنتوزا و پریپلوکا آفیلا در همه غلظت‌ها دارای اثر ضد تریکومونایی بیشتری نسبت به عصاره آبی و متانولی می‌باشند. بنابراین ارزیابی مکانیسم اثر این ترکیبات بر روی تریکوموناس واژینالیس ضروری به نظر می‌رسد.